Miras hukuku, kişilerin ölümü sonrası sahip oldukları malların, adil bir şekilde paylaşılabilmesi veya ne yapılabileceğine ilişkin esasların belirlenebilmesi için gerekli düzenlemeleri içermektedir.
Miras kavramının ortaya çıkabilmesi için gaiplik veya ölüm karinelerinin varlığı bulunmalıdır. Mevcut mal varlıklarının yasal sahibinin resmi olarak artık hayatta olmadığı belirlendiğinde miras ile ilgili prosedürler de başlamaktadır.
Miras hukuku, yasal sahipliğin ortadan kalkması ile mal paylaşımlarının usulüne uygun bir şekilde yapılması açısından önemlidir.
Miras Paylaşımı
Miras hukuku, ölüm sonrası kimlerin mirasçı olabileceğini belirtmiştir. Vefat eden kişinin 1., 2. ve 3. zümre yakınları mirastan pay alacaklar listesinde yer alır. Bir önceki zümrede hakkı olan kişilerin bulunması, bir sonraki zümrenin mirastan yararlanması engeller.
Miras paylaşımında 1.zümre yakınlar mirasbırakanın altsoyudur. Bunlar;
- Çocuklar,
- Torunlar,
- Ve bunlardan doğanlar
Miras paylaşımında 2.zümre yakınlar;
- Anne,
- Baba,
- Kardeşler ve onların altsoyu
Miras paylaşımında 3.zümre yakınlar;
- Büyükanne,
- Büyükbaba,
- Amca, dayı, hala, teyze ve onların altsoyu
Mirasçı Olabilme Şartları
Mirastan pay alabilmek ve miras haklarını kullanabilmek için bazı şartlara haiz olunması gerekir.
- Mirastan men edilmemek veya mirastan yoksun bırakılmamış olmak,
- Hak ehliyetine yani borç devralabilme ehliyetine sahip olmak,
- Sağ ve hayatta olmak.
Miras üzerinde tasarrufta bulunulabilmesi, tüm mirasçıların ortak hareket etmesini ve uzlaşılarını gerektirir. Uyuşmazlık veya anlaşmazlıklarda sorunun çözümü mahkeme yolu ile aranmaktadır.
Miras Davası
Miras davası açmak için mahkemeye başvurulmadan önce vefat eden kişinin bir vasiyetinin var olup olmadığı öğrenilir. Vasiyeti varsa, miras bu vasiyete uygun olarak paylaştırılır.
Vefat eden kişi vasiyet bırakmamışsa, miras davası açılır. Dava ile ilgili taraflara tebligatlar gönderilir. Tebligatlar, mirasta hak sahibi olan herkese gönderilir ve takipleri yapılır. Eğer hak sahipleri kendi aralarından anlaşırlarsa, noter huzurunda mal paylaşımı yaparak, paylaşım sulh yolu ile halledilmiş olur. Anlaşmazlık varsa miras, tarafların dinlenmesi ve delillerin incelenmesi sonrası mahkeme yolu ile dağıtılır.
Miras davası, atanmış veya yasal mirasçılar tarafından açılabilir.
Atanmış mirasçı: Vasiyetname ile kendisine miras kalan kişidir.
Yasal Mirasçı: Vefa eden kişinin resmi nikahlı eşi, çocukları, anne ve babası ile büyük anne ve büyük babasıdır.
Miras hukuku ile ilgili miras davası, miras paylaşımındaki mevcut duruma göre farklı mahkemelerden açılabilir.
Miras hakkının yenildiği iddiası ile açılacak miras davası, Asliye hukuk mahkemelerinde vefat eden kişinin ölümünden sonra kalan mallarının belirlenmesi için açılacak miras davası, Sulh hukuk mahkemesinde açılır.
Reddi Miras
Reddi miras, miras bırakan kişi tarafından bırakılan mirasın reddedilmesidir. Kendisine miras kalanlar dilerlerse mirası reddedebilirler. Ancak bu durumda dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır.
- Reddi miras için başvuru yapılması gerekir,
- Mirasın reddedildiği net bir şekilde beyan edilmelidir,
- Mirasın 3 ay içerisinde reddedilmesi gerekir
- Daha sonra reddi mirasın iptali için dava açılabilir.